Wie denkt dat WIJ vandaag de dag in wilde en gevaarlijke tijden leven beveel ik dit boek aan van James C. Kennedy. Beknopte samenvatting van de Nederlandse geschiedenis. Ik kreeg het van en las het op aanbeveling van hoogleraar corporate communicatie Betteke van Ruler.
We zijn zelf immigranten
Opnieuw met de neus op de geschiedkundige feiten gedrukt, is dit het beeld: immigratie was geen bedreiging, maar maakte ons tot wat we nu zijn…Een rijk, welvarend, beetje arrogant volk met een goed ontwikkeld superioriteitsgevoel, opgebouwd door mensen van verre, die soms ook weer vertrokken, maar op andere momenten 60% van de bevolking van onze grote steden (in wording) uitmaakten. Boosheid over topinkomens, gebrek aan vertrouwen in de bestuurlijke elite, zelfverrijking, tolerantie, gedoogbeleid, wel streng in de regels, maar zacht in de uitvoering: het hoort al eeuwen bij onze volksaard.
Ik worstel en kom boven
Soms werden we overheerst door vreemde machthebbers uit het oosten, dan weer kwam de bezetter uit het diepe zuiden. Sommige van onze huidige provincies werkten samen en ontdeden zich zo van de overheerser, smeedden een unie, maakten zich weer los uit de knellende band van samenwerkingsverbanden en vormden uiteindelijk een kleine, maar economisch levenskrachtige en succesvolle Republiek. Allemaal bewegingen die nu nog of weer gaande zijn….
Godsdienstpolitie
Twee geloven op één kussen, daar sliep de duivel tussen. Katholieken mochten niet met protestanten trouwen. Ze sloegen elkaar de hersens in en de godsdienstpolitie (inquisitie) zag met harde hand toe op het naleven van de wetten van de katholieke kerk, voor zover die op haar beurt niet werd onderdrukt.
Vechten in dienst van het ideaal.
We veroverden de wereldzeeën, introduceerden aandelen en stelden onze economische belangen met harde hand veilig. In naam van het ideaal en de economie (of was de volgorde eigenlijk altijd al anders?) vonden velen de dood. We zijn vanouds moralisten. Maar het opgeheven vingertje zakte steevast, als onze materiële belangen in het geding kwamen. Uiteindelijk was de koopman door de eeuwen heen sterker dan de dominee. Er kleeft nogal wat bloed aan onze handen, maar de vijand werd tot vriend als er aan te verdienen viel. Behalve dat we minder krijgshaftig en moordlustig zijn geworden, zijn we niet veel veranderd dus.
Bestuurlijke elite lag toen al onder vuur.
Afkeer van de “bestuurlijke elite” was er door de eeuwen heen. In de middeleeuwen bereikte onze hekel aan grootverdieners een hoogtepunt. Soms pakten de bestuurders het handig aan en investeerden ze in sociaal beleid. Niet uit humanitaire overwegingen, maar om een opstand der ontevredenen te voorkomen. Rust was het beste fundament voor het veiligstellen van de eigen belangen. Er waren ook tijden dat de heersers met hun vingers niet uit de honingpot konden blijven en dan werd het volk boos op de stijgende topinkomens. De samenleving beschikte over een groot zelfherstellend vermogen: na een actie kwam er altijd weer een reactie. De “machers” van weleer kenden nog geen “internetbubbels”, maar de tulp als Nederlandse product was zo overgewaardeerd dat voor unieke exemplaren het equivalent van 10.000 gulden werd neergeteld. De tulp was dus het eerste symbool van de (neo)liberale gekte, waarin geld voor sommigen alles domineert.
Wat is er nieuw?
Als je de krant vandaag leest tegen de achtergrond van deze wordingsgeschiedenis vraag je je dus af: what’s new? En dan heb ik in dit boek nog een paar honderd jaar te gaan, voordat ik in 2017 ben. En nu al zoveel parallellen…. We zijn echt niet zoveel beter dan de rest, we hebben wel wat sneller geleerd. ….
Voor wie aan de angst wil ontsnappen
Aanbevolen dus voor wie aan de angst wil ontsnappen en de gebeurtenissen van vandaag in historisch perspectief wil bekijken. Hij of zij zal snappen: we zijn maar een scheet in de geschiedenis. Het is een cliché, maar cliché’s zijn altijd waar: L’histoire, se répète. Het maakt sommige dingen niet prettiger, maar wel beter te plaatsen. Ooit was het vele malen erger…….Kortom: beetje (mentaal) worstelen en we komen zo weer boven.
TON VERLIND
Comments