Steeds vaker overvalt me het gevoel dat ik deel ben van een onwerkelijk toneelstuk.
Neem het communicatiebeleid van het kabinet in deze corona-crisis. De persconferenties van Mark Rutte worden met veel aplomb aangekondigd. Maar als het zover is weten we de complete inhoud al omdat die volgens journalisten ‘is uitgelekt’. Crisisberaad dat zo lek is als een mandje lijkt me een zorgelijke aangelegenheid. Ik geloof het dan ook niet. Het is waarschijnlijker dat de Haagse spindoctors de informatie laten lekken om te peilen hoe de plannen vallen, zodat ze bijgesteld kunnen worden voordat de premier het volk toespreekt. Een vorm van manipulatie, dus dat deugt niet. Journalisten zouden de werkwijze moeten afkeuren in plaats van er zich voor te lenen.
Outbreak Management Team
Dan het Outbreak Management Team dat het kabinet adviseert. Het is een merkwaardig gezelschap. Het gaat zo: de dames en heren deskundigen komen bijeen voor spoedberaad. Ze wisselen standpunten. Vaak lopen die sterk uiteen. Uiteindelijk leidt dit tot een aanbeveling die vervolgens door het kabinet wel of niet wordt overgenomen. Mark Rutte brengt het regeringsbeleid naar buiten. Vervolgens spoeden de dames en heren van het Outbreak Management Team zich per omgaande naar de talkshows om daar hun eigen advies lof toe te zwaaien of uit te leggen dat het kabinet juist van de adviezen is afgeweken. Dat oogt onafhankelijk, maar in werkelijkheid is die informatie gekleurd. Er is dus geen eenheid van beleid. Het lijkt me in een crisissituatie een doodzonde. De gevolgen tonen zich in de vorm van oplopende irritaties in de samenleving.
Kikkers en ego’s
Dat Outbreak Manegement Team ontwikkelt zich tot een kruiwagen met kikkers die alle kanten uitspringen. Intussen groeien de ego’s en lijken de bescheidenheid en het algemeen belang op de achtergrond te raken. Leden van het Outbreak Management Team horen niet thuis in de talkshows. Ze moeten verantwoordelijkheid nemen voor het kabinetsbeleid en als ze er zich niet in kunnen vinden moeten ze hun adviseurschap opgeven. Hun dubbelrol schaadt hun eigen geloofwaardigheid, de onafhankelijkheid van de publieke omroep en het vertrouwen in het beleid. De publieke omroep zou de effectiviteit van het regeringsbeleid moeten bespreken met experts die geheel buiten de besluitvorming staan.
Hoe onafhankelijk zijn de adviezen aan politici?
Belangen raken in Nederland steeds meer verstrengeld. Powned toonde daarvan gisteravond (13 oktober 2020) in de Hofbar met Rutger Castricum een overtuigend voorbeeld. Tweede Kamerleden laten zich binnenkort in een rondetafelgesprek bijpraten over het nut van biomassacentrales, een fenomeen dat onder sterke maatschappelijke kritiek ligt. Wie zijn de experts die de kamerleden gaan informeren? Voornamelijk de partijen (bedrijven) die belang hebben bij de introductie van biomassa, zo blijkt. Dat is weinig onafhankelijk. Dat klopt niet, constateerde Powned terecht. Kijk naar de uitzending en verbaas je erover hoe de samenleving besluitvormingsprocessen wordt ingerommeld die kant noch wal raken.
Een ander voorbeeld van verstrengelde belangen was te zien in de uitzending van ‘Lubach op Zondag’ van 11 oktober 2020. De Wieringermeer wordt volgebouwd met datacentra voorzien van stroom door gesubsidieerde windmolens die evengoed bijna 400.000 huishoudens van energie zouden kunnen voorzien. Door ze zo in te zetten raken de duurzaamheidsdoelstellingen verder op de achtergrond. Opbrengst van die datacentra: behalve een triomfantelijke blik op het gezicht van de wethouder die ‘het voor elkaar kreeg’, volgens Lubach slechts 150 (directe) banen. Kijk naar de uitzending en zie hoe de abstracte term ‘het is goed voor de economie’, zoals zo vaak ook in dit geval elke onderbouwing mist.
TON VERLIND
Comments