Zwarte Zwanen (Omroep MAX) laat zien hoe de pensioensector zich met goudstof overdekt

De pensioensector zit zo ingewikkeld in elkaar dat maar een beperkt aantal bevoorrechten weet hoe het zit. Als er hervormd moet worden, weet dus ook maar een klein aantal mensen hoe dat moet. Ze presenteren voor hun expertise pittige rekeningen. Waarmee ze bezig zijn is voor gewone stervelingen onnavolgbaar. Het vermoeden bestaat dat wát ze doen niet per se het belang dient van de gepensioneerden, maar wel dat van de financiële sector zelf. Er zwerft een groot aantal adviseurs, consultants, en anderszins hoger opgeleiden omheen die voor hun adviezen uurbedragen declareren, oplopend tot 500 euro, in de wetenschap dat de komende hervorming van het pensioenstelsel en het rondpompen van zo’n 1600 miljard aan pensioenvermogen, vele miljoenen werkuren zal opleveren. Goed voor een dikbelegde boterham, jarenlang.

Klaas Knot, president van De Nederlandsche Bank aanhoort de kritiek van een gepensioneerde. In het midden verslaggever Cees Grimbergen.

Het gezelschap dat het voor het zeggen heeft is klein. Je komt ze overal tegen. Ze bedenken de nieuwe regels, en verhuizen van opdrachtgever naar opdrachtgever. Van het ministerie van financiën , naar een denktank die de minister adviseert, naar financiële instellingen die baat hebben bij de pensioenhervorming,  naar De Nederlandsche Bank. In dienst van de ene instelling bedenken ze de regels, op de toepassing waarvan ze later in weer een andere functie toezicht uitoefenen.

Netwerkcorruptie 

De president van De Nederlandsche Bank, Klaas Knot ziet niet waar in die baantjes-carroussel het kwaad zit. Het aantal mensen met verstand van zaken van het ingewikkelde systeem is beperkt, dus ‘het is logisch dat je ze steeds weer tegenkomt’, zegt hij. Maar lector Willeke Slingerland van de Saxion Hoge School waarschuwde al in 2022 voor het risico van netwerkcorruptie, de linker hand wast de rechter hand. Niet om er persoonlijk beter van te worden, maar om het belang van het eigen netwerk te dienen.  O ja: bij het bedenken van de pensioenhervorming zijn ze vergeten om de gepensioneerden zelf te consulteren. Die kwamen er niet aan te pas, hooguit indirect via de vakbeweging, zoals de FNV die nog maar een klein deel van de Nederlandse werknemers vertegenwoordigt en waar de ledenraad werd gedwongen om met de pensioenhervorming akkoord te gaan onder het dreigement dat de top anders zou aftreden. De ledenraad ging akkoord na dit machtsvertoon, uit vrees dat een paleisrevolutie het voortbestaan van de FNV in gevaar kon brengen. Zo redde de vakbeweging de pensioenhervorming. Daarna brak de paleisrevolutie alsnog uit en dat kostte de kop aan de leiding die de achterban eerst zo effectief over de streep had getrokken, waar die achterban eigenlijk niet overheen getrokken had willen worden. De verantwoordelijken zijn hem inmiddels gesmeerd.

Agnes Joseph verdient geen hoon, maar respect

Er bestaat stevige maatschappelijke oppositie tegen het reilen en zeilen van die gesloten financiële wereld. Het NSC-Tweede Kamerlid Agnes Joseph, afkomstig uit de pensioensector, is er een representant van. Ze ging in de politiek een titanenstrijd aan om een dam op te werpen tegen de macht van het gesloten financiële wereldje dat zich laaft aan het pensioenvermogen. Wat hierboven beschreven staat verklaart de vasthoudendheid waarmee ze dezer dagen in de Tweede Kamer  probeerde te bewerkstelligen dat gepensioneerden alsnog een stem krijgen in de uitvoering van de pensioenhervorming.  Haar trof kritiek en soms ook de hoon van allerlei deskundigen, zoals dat gaat als de democratie dreigt te raken aan de privileges van een bestuurlijke voorhoede. Dan sluiten de gelederen zich. Haar vasthoudendheid verdient respect, hoewel ze vermoedelijk haar doel niet zal bereiken: het point of no return is al voorbij, het netwerk heeft zich gesloten als een oester,  de trein van de aanstaande pensioenhervorming is niet meer te stoppen.

Wie wil begrijpen waarom Agnes Joseph greep probeert te krijgen op de suprematie van die pensioenwereld tip ik te kijken naar de meest recente aflevering van het Omroep Max-programma Zwarte Zwanen, waarin verslaggever Cees Grimbergen al jaren de handel en wandel volgt van de grote jongens en meisjes in de pensioenwereld. Hij wordt daarbij mede gesteund door journalistiek onderzoeksplatform Follow The Money. In de jongste aflevering  van Zwarte Zwanen zien we, behalve dat wat ik hierboven heb beschreven, hoe het pensioenfonds van de haven werd verkocht aan verzekeraar Aegon waarna de voormalige bestuurders zich de opbrengst toeëigenden. Het gebeurde  onder de ogen van de Nederlandsche Bank die er geen kwaad in zag.    

Uitzending Zwarte Zwanen