Pensioendebat: Pieter Omtzigt is er niet gerust op

Er gaapt nog een groot gat tussen het optimisme over een goede afloop van de pensioendiscussie tussen Ger Jaarsma, voorzitter van de Pensioenfederatie (de branchevereniging van pensioenfondsen) en het onafhankelijke Tweede Kamerlid Pieter Omtzigt. Dat bleek vrijdag 28 oktober 2022 in de uitzending Meldpunt van Omroep Max waar de stand van zaken in het pensioendebat werd besproken. Binnenkort beslist de Tweede Kamer over de Wet Toekomst Pensioen, waarin de ombouw van het huidige pensioen naar een nieuw stelsel wordt geregeld.

Pieter Omtzigt schetste een somber scenario. Aan de Kamerleden wordt goedkeuring gevraagd terwijl belangrijke informatie ontbreekt, bijvoorbeeld over de vraag hoe de omzetting wordt geregeld en wat de consequentie kan zijn voor individuele pensioenen. Een eerste vingeroefening leidde tot de conclusie dat sommige pensioenen mogelijk gehalveerd worden. Daarna is een aantal regels aangepast, maar sommige gepensioneerden lopen nog steeds het risico op een pensioendaling tussen de 5 en 10 procent.

Chaos dreigt

Pieter Omtzigt waarschuwde voor een chaos als in het nieuwe stelsel alle opgebouwde pensioenrechten moeten worden ondergebracht in individuele potjes. ‘Dat gaat heel ingewikkeld worden’, voorspelt hij. De verdeelregels moeten nog bedacht worden, dus niemand kan nog weten hoe zijn pensioen er dan uitziet. Pensioendeelnemers moeten maar afwachten of het eerlijk gebeurt, niemand heeft instemmingsrecht. De rechters hebben al gewaarschuwd dat het de rechtspraak in Nederland kan ontwrichten. Voorzitter Jaarsma van de Pensioenfederatie is er gerust op. ‘Het wordt geen chaos’, zegt hij in de MAX-uitzending. ‘De pensioenfondsen zijn er al lang mee bezig. Die overgang gaan we best goed doen. Of iedereen dan blij is als het stelsel is overgezet: ja, dat is de vraag’.

‘Waarom is de omzetting nodig?’, zo vroeg presentatrice Elles de Bruin zich af.

Jaarsma: ‘In het huidige stelsel moet je grote buffers aanhouden. Die buffers kun je niet gebruiken om pensioenen te verhogen. In het nieuwe systeem zal het pensioen stijgen als de beurs het goed doet’. Niemand heeft nog een antwoord kunnen geven op de vraag hoe dit in de praktijk gaat uitwerken, antwoordde Pieter Omtzigt. Veel gepensioneerden willen geen pensioen dat steeds verandert, maar een stabiel inkomen. ‘Als je een huis huurt wil je zeker weten dat je het de komende jaren kunt blijven betalen’.

‘Snappen de Tweede Kamerleden het nieuwe systeem zelf wel?’, vroeg de presentatrice zich af.

Omtzigt wilde die vraag niet beantwoorden ‘omdat ik een paar dingen zelf niet snap’. ‘De vraag: hoeveel krijg ik straks, kunnen we niet beantwoorden omdat de regering dat laat afhangen van getallen over de verwachtingen voor de komende zestig jaar’. Het is de vraag hoe betrouwbaar die modellen zijn. In eerste oefeningen werd ervan uitgegaan dat de inflatie nooit hoger zou zijn  dan 2 procent, maar we zitten nu al op een inflatie van 14 procent. ‘Dat is mijn grote bezwaar; ik weet niet waar ik ja tegen zeg’.

Liever vertrouwen dan controle

Ger Jaarsma vindt dat de Kamerleden erop moeten vertrouwen dat de pensioenfondsen bij de ombouw van het bestel zullen zorgen voor een evenwichtige belangenafweging. Daarbij worden ze geholpen door een commissie van hoogleraren die zich gaat bezighouden met de berekeningen. Het is niet de taak van de kamer om die berekeningen nog eens te controleren, vond Jaarsma. Pieter Omtzigt: ‘Het feit dat de berekeningen niet op tafel liggen tijdens de wetsbehandeling kan gewoon niet. Dus ik wil ze zien en begrijpen of ze ongeveer kloppen’.

Nikki en Vinay: het geheime wapen van Pensioenfederatie en FNV?

Opmerkelijk in deze uitzending was het optreden van Nikki Trip en Vinay Gayadien, gepresenteerd als twee willekeurige jongeren die het nieuwe pensioenstelsel wel zien zitten. ‘Ik ben blij dat er ook positieve mensen zijn die wel geloven in dit nieuwe stelsel, zei Ger Jaarsma. Maar hij vergat er iets bij te zeggen: wie op linkedin kijkt, kan daar zien dat dit positieve geluid naar voren wordt geschoven door de Pensioenfederatie en de FNV, twee partijen die er hard aan hebben gewerkt om deze stelselwijziging voor elkaar te krijgen. Nikki Trip is verbonden aan JIIP, een netwerk voor jongeren in de pensioensector dat wordt gesteund door het ABP en de Pensioenfederatie en dus minder onafhankelijk is dan het netwerk zichzelf ziet. En Vinay is bestuurslid van FNV Young&United. Daar is niets op tegen. Maar hun belangen in de pensioendiscussie hadden in de uitzending wel vermeld moeten worden en dat gebeurde niet, een fenomeen van belangenvermenging dat in deze pensioendiscussie vaker voorkomt.

Wie de hele uitzending wil zien, kan hem vinden via deze link.

Vindt hier het volledige pensioendossier met een overzicht van alle blogs die over dit onderwerp op deze site verschenen.